De boeken van november 2018

Marie Kondo, The life-changing magic of tidying up

Ik heb lang getwijfeld of ik dit boek wel wilde lezen, omdat ik niet het gevoel heb dat ik zoveel hulp bij opruimen nodig heb dat ik er een heel boek over zou moeten lezen (ter illustratie: ik schreef zelf ooit een reeksje over de opruiming van mijn kleerkast en bleek al spontaan mijn sjaals à la Konmari op te plooien, ahum). Ergens begin dit jaar ontdekte ik echter dat de Zentralbibliothek in Zürich het boek ook had en dus reserveerde ik het toch. Ik bleek echter verre van de enige te zijn, waardoor ik maanden moest wachten vooraleer ik het effectief in handen kreeg.

Letting go is even more important than adding.

Iedereen kent haar uitgangspunt – enkel iets bijhouden wanneer je de vraag Does it spark joy? positief beantwoord wordt – ondertussen waarschijnlijk wel en hoewel ik mij daar zeker wel in kan vinden voor een groot deel van mijn spullen (boeken, kleren e.d.), vind ik het voor een aantal, voornamelijk praktische huishoudelijke, zaken toch wat te kort door de bocht. Dat neemt niet weg dat Kondo best wel wat praktische tips deelt over de volgorde waarin je best opruimt, hoe je dingen best stockeert (waarbij ik heel erg akkoord ga met haar mening dat extra opslagruimte voorzien niet the way to go is)… Jammer genoeg – al kan Kondo daar zelf natuurlijk weinig aan doen – heb ik door de jaren heen duidelijk al teveel blogs, magazines en andere reviews van haar boek en haar methode gelezen, waardoor ik niet het gevoel had ook maar iets nieuws te lezen.

When we really delve into the reasons for why we can’t let something go, there are only two: an attachment to the past or a fear for the future.

Bovendien was het boek, zoals verwacht, soms wat te zweverig: ik heb weliswaar, net zoals de auteur, respect voor mijn spullen, in die zin dat ik ze goed verzorg (zo gaan ze immers langer mee en dat is duurzamer), maar bijvoorbeeld elke dag mijn kleren, handtas en jas aanspreken en bedanken… nope, sorry, niets voor mij. Desondanks is Kondo er op een of andere manier toch in geslaagd om mij zin te geven in een nieuwe opruimbeurt van mijn – nochtans zeker niet overvolle – appartement. Doel wel degelijk bereikt dus 😉

Bernhard Schlink, Olga

Bernhard Schlink ken ik van Der Vorleser, waarvan ik al de mooie verfilming The reader zag (het boek zelf staat nog ongelezen in de kast, woeps). Toen deze Olga van hem het maandboek van november werd in de Verbeelding book club op Goodreads, besloot ik dan ook mee te lezen, al was het maar als extra motivatie om in het Duits te lezen. Hoewel ik heelder dagen Duitse teksten lees en schrijf op het werk, lees ik immers amper fictie in die taal.

Am Anfang war ich wütend. Jetzt bin ich nur noch traurig. Du hast, was unser war, zerschlagen, und warum Du’s getan hast – der eine Grund ist so schlimm wie der andere: Du wahrst für die Wahrheit zu feige, oder Du warst für sie zu bequem, oder Du hast gar keinen Gedanken daran gewandt, was Du mit Deinen Lügen anrichtest. Ich weiß nicht, wie es zwischen uns noch gehen soll.

In dit boek beschrijft Schlink het verhaal van Olga, die als weeskind opgroeit bij haar grootmoeder in het Duitsland van vlak voor de Eerste Wereldoorlog. Ze sluit vriendschap met de twee kinderen van een plaatselijke landheer en krijgt later een relatie met de zoon, Herbert. Zijn personage is, zoals Becky in de bespreking zeer terecht opmerkte, gebaseerd op een echte persoon, al geeft Schlink dat, al naargelang de editie, niet of niet duidelijk aan (en verandert hij ook data, wat op zich natuurlijk kan, al is het niet altijd duidelijk waarom dat voor het verhaal nodig zou zijn). Herbert heeft een leven lang een verlangen naar het – zoals Schlink zo mooi omschrijft – Irgend- und Nirgendwo (ergens en nergens) en trekt naar de poolgebieden om er op expeditie te gaan. Olga stuurt hem wekelijks een brief en dat gedurende jaren.

Ich weiß nicht, was ich will. Ich will mehr, mehr als das hier, die Felder, das Gut, das Dorf, mehr als Königsberg und Berlin und mehr als die Garde […]. Ich will etwas, das all das hinter sich lässt.

Die brieven zijn, naast Olga zelf en Frederick die haar als kind leerde kennen, een van de drie invalshoeken die Schlink gebruikt om zijn verhaal te vertellen. De overgangen gebeuren telkens heel vloeiend, wat zeker een van de pluspunten van het boek was. Het was jammer genoeg niet het meest verrassende boek, maar het was wel fijn om een verhaal te lezen tegen de achtergrond van het Duitsland van de twintigste eeuw. Leuk, vlot lezend tussendoortje, maar geen boek dat lang zal blijven hangen.

Herman de Coninck, Geef me nu eindelijk wat ik altijd al had

Dat Herman de Coninck een van mijn favoriete dichters is, is geen geheim meer voor wie hier al een tijdje meeleest. Deze selectie van zijn gedichten werd gemaakt door zijn weduwe Kristien Hemmerechts en mooi door haar ingeleid. Het bevat verschillende van mijn favoriete pareltjes en ook een paar nieuwe ontdekkingen.

Kies mij. Kies mij uit de hele
wereldbevolking. Bij enkele anderen
mag je een beetje aarzelen,
maar kies mij.

Ik kan het alleen maar samenvatten op de manier waarop ik het op Goodreads deed: ach Herman, wat schrijft ge toch zo mooi!

Sien Volders, Noord

Vijf jaar geleden beleefde ik in Canada een van de mooiste vakanties van mijn leven. Ik beloofde mijzelf toen dat ik ooit terug zou komen en nog noordelijker zou gaan, de Yukon in. Dit boek deed dat verlangen opnieuw heel hard oplaaien, want oh, wat beschrijft Sien Volders toch mooi dat noorden.

De weg meandert tussen bossen, gaat soms een paar mijl rechtdoor, buigt dan af voor een slingerende rivier, volgt de oever om uit te wijken voor een bergkam. […] De lengte begint zich hier nog maar net een weg door de sneeuw te smelten. De toendra ligt er als een grillig dambord van witte sneeuwvlakken en bruin gras bij. De berkenbossen zijn nog kaal. Witte, tere stammen met een kantwerk van bruine twijgjes eromheen.

Volders beschrijft het verhaal van Sarah, die als zilversmid een bepalende keuze moet maken op professioneel gebied. Om letterlijk en figuurlijk afstand te kunnen nemen, trekt ze naar het noorden, waar ze in een goudzoekersstadje intrekt bij Mary. Ze maakt er kennis met de plaatselijke bevolking en vooral met twee mannen die leven voor muziek en vrijheid. Het is een verhaal over een zoektocht naar wat belangrijk is in het leven, over de middenweg tussen vrij zijn en vast zitten, over onrust en comfort, over graag zien en toch moeten loslaten.

Dat het gelukt was, een week lang. Dat ze het kon. Niet werken. Leven.

Het is op zich al verfrissend dat Volders als Belgische auteur haar verhaal ver buiten de landsgrenzen laat plaatsvinden. Bovendien schrijft ze heel mooi, al komt ze niet altijd los van bepaalde clichés, zo was de parallel tussen heden en verleden wat mij betreft iets té gelijklopend om volledig overtuigend te zijn.

Als er niets is om naar terug te keren is er geen reden meer om te vertrekken.

Dat neemt niet weg dat dit een veelbelovend debuut was. En een boek dat Canada zo mooi omschrijft en mijn verlangen naar dat land opnieuw aanwakkert, is sowieso de moeite waard.

J.M.H. Berckmans, Ontbijt in het vilbeluik

Ik weet echt niet goed hoe ik dit boekje moet omschrijven. In het begin dacht ik even een soort Godverdomse dagen op een godverdomse bol te lezen te krijgen, maar hoewel dit ook bedoeld is als een aanklacht op de maatschappij en Berckmans verwijst naar liedjes (Mia, Het is een nacht…) en actualiteiten uit de tijd van de publicatie (het boek verscheen in 1997), vond ik er echt niets aan.

And did you find Jeanien
the Zyklon B fuckin’ machine.
And did you find Julie.
And did you find Melissa.
And did you find An.
And did you find Eefje.
And did you find Loubna Benaïssa.
No no no no no no no no no no no no no no no no no no no no.

Dat komt omdat het boek enerzijds niet vlot las, maar vooral omdat ik er inhoudelijk weinig interessant aan vond. Het voelde eerlijk gezegd eerder als wat doelloos gezwets… Mogelijks heb ik het gewoon niet begrepen, maar of dat aan auteur of lezer ligt…?

Het was een nacht die je normaal in de schotse scheve films ziet, het was een nacht die wordt bezongen en bezopen in het stompzinnigste lied, het was een nacht waarvan ik dacht dat ik ‘em nooit beleven zou, en toch beleefde ‘k ‘em met jou, Baba Malade, mijn vrouw, veertien hoog op een steenworp van Speendorp, zal ik in m’n flikker in de goot gaan liggen janken voor jou. Ik zal het doen.

Bron afbeeldingen: Goodreads