Post uit 2009 (3)
Tien jaar geleden deed ik een Eramusuitwisseling in Cottbus. Ik hield toen een blog bij waarop ik – in briefvorm – familie en vrienden in België op de hoogte hield van wat ik daar deed. Er verscheen weliswaar bijlange niet zoveel als wat ik effectief allemaal deed / bezocht, maar dit jaar herpubliceer ik die vijf berichten. Vandaag de derde blogpost:
Dresden, nieuwe oude stad
Hallo,
hier in Duitsland is het Paasweekend 4 dagen lang en met een vriendelijke prof die onze les op donderdag schrapte, kreeg ik dus na 3 officiële dagen les al 5 dagen verlof. Van luxe gesproken 🙂
En zelfs met het werk dat ik al moet doen, was dit tijd genoeg om een uitstap naar Dresden te maken. Met een internationaal groepje vertrokken we al om 7u uit Cottbus om twee uur later in de hoofdstad van de regio Sachsen toe te komen. Vanaf het station kan je via een winkelstraat heel makkelijk in het oude deel van de stad geraken.
We zijn begonnen met de evangelische Kreuzkirche, die gebouwd is in de 12e eeuw, vijf maal is uitgebrand om dan sinds 1955 weer te zijn geopend in zijn huidige toestand. Hier leverden we ook al direct een fysieke inspanning: 256 trappen omhoog tot op 54m hoogte, zodat we al een mooi beeld kregen over de stad.
Een van de opvallendste gebouwen daarbij was de Yenidze sigarettenfabriek. Neen, het is dus geen moskee met minaret. De fabrikant haalde zijn tabak uit Turkije en wilde daarom een opvallend oriëntaals gebouw, met als resultaat dus dit gebouw. Onder de koepel werd tabak gedroogd en de “minaretten” dienden als schoorstenen. Zoals ongeveer alles in Dresden werd ook de fabriek zwaar beschadigd in de oorlog, maar in 1996 werd ze volledig gerestaureerd en sindsdien is het een kantoorgebouw / restaurant / voorlezingsruimte.
Een van de volgende gebouwen waar we naar toe gingen, was de trots van Dresden: de Frauenkirche. Een beetje geschiedenisles: de Frauenkirche is gebouwd in de 18e eeuw en stond symbool voor enerzijds religieuze verdraagzaamheid (protestantse kerk gebouwd in opdracht van een katholieke vorst) en anderzijds voor technische vooruitgang door de hoge koepelconstructie. De kerk “overleefde” de zevenjarige oorlog en hield tijdens het “tapijtenbombardement” op Dresden nog twee dagen stand zodat veel mensen, die in de kerk gevlucht waren, nog konden gered worden. Twee dagen lijkt misschien niet veel, maar om een idee te geven van de hevigheid van het bombardement: Berlijn was na honderden bombardementen voor ongeveer 90% verwoest, Dresden was voor 75% verwoest na één bombardement. Tijdens het communistische regime wilde men op de plaats van de kerk een parkeerplaats aanleggen, maar daar waren de bewoners van Dresden niet mee akkoord, zodat het tot de val van de DDR een ruïne bleef. Van 1994 tot 2005 werd de kerk dan volledig herbouwd, waarbij men nog een paar originele stenen opnieuw in de constructie verwerkte.
Eerlijk gezegd ben ik wel niet volledig overtuigd. Ok, het is een mooi gebouw en langs de buitenkant ziet het er ook wel “oud” uit. Het is natuurlijk wel nog “te proper” voor een oud gebouw, maar die indruk geven pas gerestaureerde gebouwen soms ook. Maar binnenin heeft men het interieur ook volledig gemaakt naar het vroegere beeld en daar komt het echt “fake” over. Het gehele plaatje van kerk, plein & interieur ziet er allemaal juist iets te perfect uit om overtuigend te zijn.
Er staan in Dresden natuurlijk ook nieuwe gebouwen die er ook echt nieuw uitzien. Iets buiten het centrum ligt vb. de Gläserne Manufaktur, waar Volkswagen de Phaeton produceert. Als je weet dat de prijs van zo’n wagen start vanaf 60.000 Euro, dan kan er bij Volkswagen natuurlijk wel wat vanaf om dit model te promoten: de productielijn is van buitenaf te zien & een deel van de fabriek is een glazen toren van boven tot onder gevuld met Phaetons.
Vanaf de fabriek is het twee minuutjes stappen tot de Großer Garten, het grootste stadspark van Dresden. In het midden daarvan staat het “Palais im Großer Garten”, dat werd gebouwd in de 17e eeuw (en ook heropgebouwd werd na ’45).
Na een beetje rust in het park trokken we weer naar het centrum, richting Semperoper en Zwinger. De Semperoper of Saksische Staatsopera heeft er een woelig verleden opzitten: gebouwd in 1838 naar een ontwerp van Gottfried Semper (vandaar ook de naam van het gebouw), brandde het volledig uit in 1869. In 1871 begon de zoon van Semper met de bouw van een nieuwe opera; deze hield het wel langer vol dan de eerste versie, maar werd er in 1945 tijdens het bombardement ook volledig verwoest. Men begon kort na de oorlog al met de heropbouw van de buitenmuren, maar daarna duurde het tot de jaren ’70 vooraleer men verderbouwde. Men bleef hierbij trouw aan de originele plannen, maar men maakte wel een paar aanpassingen aan de zaal, met een vergroting van het toneel en een vermindering van het aantal zitplaatsen. In een tweede fase na de val van de DDR werden dan nog een paar aanpassingen gedaan, zodat het uiteindelijk in 1996 weer kon gebruikt worden. En wie denkt “alle menselijke schade is hersteld; het is gedaan met alle werken”, verkeerd gedacht: in 2002 kreeg de natuur haar kuren met een overstroming van de Elbe en inderdaad, ook de Semperoper liep onder. Decors, kostuums, instrumenten… moesten er allemaal aan geloven, maar gelukkig liepen het toneel en de oefenzalen weinig schade op, zodat men vrij snel weer kon openen.
Tegenover de Semperoper ligt het paleizencomplex Zwinger, dat werd gebouwd in opdracht van de koning van Polen (die ook keurvorst was van Saksen). En ook hier – ik val in herhaling – complete verwoesting na het bombardement en heropbouw na de oorlog. Het is wel een indrukwekkend complex: het paleis met twee zijvleugels is gebouwd rond een grote binneplaats en omvat ook nog verschillende kleinere bouwwerken (een poort, pavljoenen…). Tegenwoordig zijn er een aantal musea in gevestigd, o.a. een kunstgalerij met werken van de “oude meesters”, de Rüstkammer met een collectie wapens…
Aan het paleis eindigde ook ons bezoek aan Dresden, nog een groepsfoto (van links naar rechts: Rus Yury, ik, Poolse Dabrowka, Nederlander Martijn & Hongaar Adam) en dan was het tijd om nog iets te gaan eten en 2u met de trein terug te rijden naar Cottbus.
En daarmee kan ik ook mijn korte “toeristische gids” van Dresden afsluiten… De stad is alleszins een aanrader om eens naartoe te gaan, al is het maar om te beseffen hoe bedrieglijk gebouwen soms kunnen zijn: alles lijkt hier echt eeuwen oud te zijn, maar is vaak nog geen 50 jaar oud.
Wauw, die gebouwen zeg. Die lijken met elkaar te wedijveren om wie het indrukwekkendst is.
Echt he, Dresden is allesbehalve een bescheiden stad 🙂
Dankjewel voor de mooie beelden! En voor de flashback die die oproepen. Manlief en ik zijn daar blijkbaar maar net een paar weken voor jou geweest. Hij op conferentie, ik op zoek naar mooie plekjes in de stad, zodat we mijn verjaardag toch samen konden vieren. Ik herinner me vooral nog bomen die in kubusvormige gesnoeid waren (dicht bij het paleis denk ik) en hoe gek het was dat de “oude” gebouwen het uitzicht van reliëf in hun gevels te danken hebben aan verf in plaats van aan effectieve stenen.
Oh, zo’n tof toeval dat jullie daar ongeveer in dezelfde periode geweest zijn!
Ja, dat geschilderd reliëf was ginder inderdaad heel opvallend aanwezig he, dat herinner ik mij ook nog.
Lijkt me effectief een aanrader om eens te bezoeken en het is vast nog fel geëvolueerd in die 10 jaar nu?
Ja, dat denk ik wel. Ik hoop er ooit wel nog eens te geraken, want op die ene dag – nog los van alle vernieuwingen sinds dien – hebben we ook verre van alles gezien.
Ik was keihard op mijn tenen getrapt toen ik er achter kwam dat de gebouwen op de Leuvense Grote Markt ook allemaal werden heropgebouwd na de oorlog. Een mens zo voor de gek houden he! In het geval van kerken – en ik denk nu ook aan de Notre Dame – vind ik het soms mooier en beter om de ruïne te behouden en zo te bewaren, zoals ze bij Villers la Ville bijvoorbeeld hebben gedaan. Dat maakt een gebouw soms des te indrukwekkender, dan dat ze alles gaan namaken zoals het eeuwen geleden was.
Om het nog efkes over Dresden te hebben: ik bezocht de stad op doorreis naar Polen toen ik 14 was, dus dat moet dan in 2000 geweest zijn. We waren er ’s avonds en er was net een festival aan de gang dus ik herinner me enkel een massa volk en vuurwerk. Het staat zeker op mijn lijstje om een herkansing te geven, ooit!
Zeker doen! Ik hoop er ook ooit nog wel eens te geraken, want op die ene dag – nog los van alle vernieuwingen sinds dien – hebben we ook verre van alles gezien.
En ja, heropbouwen of als ruïne bewaren, dat zijn altijd moeilijke discussies. In het geval van de Notre Dame zal het sowieso wel reconstructie worden, maar ik ben wel benieuwd hoe ze het gaan aanpakken. En voor Villers la Ville moet ik echt eens tijd maken wanneer ik in België ben! Veel te veel om te zien nog 🙂