De boeken van 2020

2020 was het eerste jaar dat er hier op de blog geen boekenverslagen meer verschenen. Net omdat ik op Goodreads altijd een korte review schrijf, wilde ik er op de blog iets uitgebreiders van maken, zodat het ook voor wie mij daar volgt, nog de moeite van het lezen waard zou zijn. Maar dat slokte zoveel tijd op, dat het plezier van die berichten te schrijven wat verdween. En als er één ding is dat ik niet doe, los van hoe vaak het al dan niet gelezen wordt, dan is het dingen schrijven waar ik geen zin in heb. Tegelijk vind ik het wel jammer dat er het afgelopen jaar helemaal niets over “lezen” te lezen was, dus ik denk nog even na hoe ik in 2021 een gulden middenweg kan vinden. Misschien post ik niet meer van elk boek een review, maar enkel van degene die het meest de moeite waard waren? Of misschien doe ik het aan de hand van de kwartaaloverzichten van de Verbeelding book challenge (die ik in 2020 ook vergat, al was dat niet de bedoeling)?

In alle geval: ook al verscheen er hier niets, gelezen werd er in 2020 wel degelijk. De leescijfertjes verschenen vorige week al, vandaag geef ik jullie een overzicht van de beste boeken van 2020 en de uiteindelijke stand van de Verbeelding book challenge. In 2021 is er overigens ook weer eentje, die de liefste Becky – jullie weten wel, zij van de fantastische Fair wear Friday-gastposts – en ik, met hulp van verschillende leden van de groep, in elkaar staken. Die challenge vinden jullie hier (inclusief de boeken die ik er voor las) of natuurlijk in de boekengroep op Goodreads.

Het beste van 2020

… in de categorie roman

• Melnitz van Charles Lewinsky
  Een boek om compleet in te verdwijnen. Fantastisch tot leven gewekte personages (aargh, die moeder die elke fout van haar dochter om zichzelf laat draaien) tegen een bekend historisch decor, dat dan toch weer een heleboel onbekende aspecten bleek te bevatten (het Zionistisch congres in Zürich bijvoorbeeld). Heel erg genoten van dit verhaal, dat mij in mooi uitgewerkte tijdssprongen door Zürich en Baden (en met een korte verwijzing zelfs mijn eigen woonplaats) en hun – joodse – geschiedenis liet wandelen.

Kluge Kinder wissen, dass von ihnen Lebensfreude erwartet wird, und wenn sie vor der Zeit erwachsen werden müssen, wissen sie es am allerbesten.

• Das achte Leben (für Brilka) van Nino Haratischwili
  Heel erg onder de indruk. Zo’n boek waarvoor elk ander boek (ik lees regelmatig fictie en non-fictie door elkaar, of één boek op de e-reader en een ander op papier) moest wijken en waarbij je een beetje verweesd achter blijft als het uit is. Familie-epossen blijken mijn favoriete manier om meer over de geschiedenis van een land (en goh, is daar bij Georgië veel over te vertellen!) te weten te komen: volledig opgeslorpt worden in het leven van goed uitgewerkte personages en ondertussen vanalles bijleren. En dan dat laatste hoofdstuk, een korte “wtf” en dan het besef: perfecte afsluiter! 

Sie liehen sich gegenseitig die Gegenwart und schenkten sich zukünftige Erinnerungen.

• De acht bergen van Paolo Cognetti
  Heel mooi, zacht, melancholisch boek over een vader-zoonrelatie en over een vriendschap tussen twee mannen, degene die gaat en degene die blijft, de bergbewoner en de stadsbewoner, elk met hun eigen liefde voor de bergen. Ik hield van de observaties van de bergen (ach, dat mooie Monte Rosa-massief, ik wil het wel eens van de Italiaanse kant zien ook nu). Ben er wel nog niet helemaal uit wat mijn favoriete hoogte in de bergen is. Boven de boomgrens, dat zeker 🙂

Bij mijn moeder daarentegen zag ik de vrucht van de vriendschappen die ze haar hele leven met net zoveel zorg had gekoesterd als de bloemen op haar balkon. Ik vroeg me af of je dat kon aanleren, zo’n talent, of dat je er gewoon mee geboren werd. En fo het voor mij nog niet te laat zou zijn om het te leren.

• Een halve gele zon van Chimamanda Ngozi Adichie
  Heel erg genoten van dit boek. Meeslepend, confronterend en informatief. Ik wist totaal niets af van de Biafraoorlog (ah ja, hoe zou ik dat ook kunnen met een Belgisch onderwijs dat zelfs Congo grotendeels negeert, laat staan dat we het over Nigeria of andere gekoloniseerde landen gaan hebben?!), dus alleen al daarom was het interessant om dit boek te lezen. Maar zelfs los daarvan is dit gewoon een heel goed geschreven boek. Goede vertaling ook, want doordat ik dit boek cadeau kreeg (van de lieve Christine die zelf ook schrijft, lezen haar boek!), las ik het niet – zoals ik normaal zou doen – in het Engels, maar in het Nederlands. Zeer benieuwd naar meer!

Het was alsof iemand peper op zijn wond strooide: duizenden Biafranen waren omgekomen en deze man wilde iets nieuws horen over één dode blanke. Ooit zou hij hierover schrijven, over de regel van de westerse journalistiek dat honderd dode zwarten gelijkstaan aan één dode blanke.

… in de categorie kinderboek

• De rijke uren van Jacominus Gainsborough van Rébecca Dautremer
  Een boek dat al evenzeer een boek voor kinderen (oh, al die diersoorten, al die details!) als een boek voor volwassenen (oh, de bijhorende teksten!) is. Ik kocht het eigenlijk als cadeautje, maar wilde het na het uitlezen eigenlijk niet meer weggeven (oplossing trouwens gevonden: ik geef deze versie cadeau en koop voor mijzelf de oorspronkelijke Franstalige). Ik verword meer en meer tot een onvoorwaardelijke Rébecca Dautremer-fan. Maar wat wil je ook met zulke mooie verhalen nog fantastischere tekeningen?

… in de categorie non-fictie

• How To Be an Antiracist van Ibram X. Kendi
  Heel interessant, heel confronterend. Mooi ook om te zien hoe de auteur zijn eigen ontwikkeling schetst, omdat dat ook helpt om je eigen (juiste of foute) opvattingen te zien. De schrijfstijl varieert tussen soms bijna met handen en voeten een definitie uitleggen en op andere momenten overschakelen naar moeilijkere woordenschat, wat het ritme soms wat uit het boek haalde. Tegelijk: dit is non-fictie, dit is een boek om uit te leren, dus ritme doet er niet bepaald veel toe. In alle geval een aanrader voor wie meer over het thema wilt weten en een boek wilt waarin je zowel (historische) context als tips krijgt.

To be an antiracist is to recognize there is no such thing as Black behavior, let alone irresponsible Black behavior. Black behavior is as fictitious as Black genes. There is no “Black gene.” No one has ever scientifically established a single “Black behavioral trait.” No evidence has ever been produced, for instance, to prove that Black people are louder, angrier, nicer, funnier, lazier, less punctual, more immoral, religious, or dependent; that Asians are more sub-servient; that Whites are greedier. All we have are stories of individual behavior. But individual stories are only proof of the behavior of individuals. Just as race doesn’t exist biologically, race doesn’t exist behaviorally.

• Modern in alle Ewigkeit: Eine Reise zu den schönsten modernen Kirchenbauten der Schweiz van Andreas Nentwich & Chrstine Schnapp
  Mooi vormgegeven, maar vooral inspirerend boek over een aantal moderne kerken in Zwitserland. Fijn dat de auteurs af en toe afwijken van de platgetreden paden en ook minder bekende kerken aan bod laten komen. Mijn “te bezoeken in Zwitserland”-lijstje is weer wat langer geworden, de goesting in eigen kerkenonderzoek weer wat groter.

… in de categorie graphic novel

• The arrival van Shaun Tan
  Zo hard de moeite, dit verhaal van Shaun Tan! Bijna levensechte tekeningen, een verhaal dat zonder één woord zoveel vertelt. En dan dat magisch-realistisch sausje als symbool voor al het vreemde waar een immigrant mee geconfronteerd wordt. Prachtig!

… in de categorie kort maar krachtig

• De neus van Nikolai Gogol
  Meermaals luidop moeten lachen. Met een neus die afvalt en vervolgens als staatsman rond gaat wandelen in de stad, met Gogol die zichzelf niet al te serieus neemt, met heel dit heerlijke kortverhaal. Heel heel erg van genoten.

De neus keek de majoor aan en fronste een weinig zijn wenkbrauwen.

• Dear Ijeawele: A Feminist Manifesto in Fifteen Suggestions van Chimamanda Ngozi Adichie
  Jup, nog eentje van Chimamanda Ngozi Adichie! Absolute must-read voor wie zijn kind feministisch wil opvoeden. Of algemener, voor iedereen die interesse heeft in het thema. Meer dan de helft van het boek aangeduid als citaat, dus ja, kort, maar “boenk erop”.

‘Because you are a girl’ is never a reason for anything. Ever.

De Verbeelding book challenge 2020

1. Een familiesaga
   Charles Lewinsky, Melnitz
2. Twee boeken met bijna dezelfde titel of bijna dezelfde cover
   Marc Legendre, De Zaak Krimson #2
   Marc Legendre, De Zaak Krimson #3
3. Een boek met een hemellichaam in de titel
   John Green, The Fault in our Stars
4. Een boek waarvan de titel start met een A of eindigt met een Z
   Stefan Hertmans, Antigone in Molenbeek
5. Een boek dat zich afspeelt in je laatste reisbestemming
   Martin Michael Driessen, Rivieren
6. Een boek dat je als kind leuk vond maar sindsdien niet meer herlezen hebt
   Henri van Daele, Buurmeisjes
7. Een boek met een vervoermiddel in de titel
   David Byrne, Bicycle diaries
8. Een boek met het woord “boek” in de titel
   Michel Faber, The book of strange new things
9. Een boek waarvan de titel ook de titel van een liedje is
   Amos Oz, Judas
10. Een boek met een specifieke datum in de titel
    George Orwell, Nineteen Eighty-Four
11. Een boek met een getal groter dan twintig in de titel
    George Orwell, Nineteen Eighty-Four
12. Een boek waarin de natuur of het milieu centraal staat
    Will McCallum, Hoe je stopt met plastic
13. Een feministisch boek of een boek geschreven door een feministe
    Chimamanda Ngoyi Adichie, Dear Ijeawele
14. Een boek uit de F.R.I.E.N.D.S Booklist
    Emily Brontë, Wuthering heights
15. Een boek uit de literaire canon
    Gerard Reve, De avonden
16. Een boek van een schrijver die in jouw streek woont
    Peter Stamm, Ungefähre Landschaft
17. Een boek met vogels op de cover
    Juli Zeh, Unterleuten
18. Een boek geschreven door een auteur met dezelfde voornaam als je moeder of vader
    Marc de Bel & Bianca Hugens, Er woont een konijn in mijn kop
19. Een boek waarvan het aantal pagina’s een priemgetal is
    Paul Auster, Timbuktu
20. Een boek over klimaat(verandering). Een zogenaamde een “cli-fi”.
    Jenny Offill, Weather
21. Een boek waarin een tweeling een belangrijke rol speelt
    Chimamanda Ngozi Adichie, Een halve gele zon
22. Een boek waarin een kunstenaar een belangrijke rol speelt
    Arthur Japin, Kolja
23. Een boek waarin zoetigheid een belangrijke rol speelt
    Nino Haratischwili, Das achte Leben (Für Brilka)
24. Een boek waarin handwerk een belangrijke rol speelt
    María Dueñas, Het geluid van de nacht
25. Een boek dat zich langer dan 500 jaar geleden afspeelt
    Umberto Eco, De naam van de roos
26. Een boek dat zich rond Kerstmis afspeelt
    Agatha Christie, Hercule Poirot’s Christmas
27. Een boek dat zich afspeelt in meer dan één continent
    Paolo Cognetti, De acht bergen
28. Een boek over een groot gezin
    Hanne Luyten, Het huis met de gele deur
29. Een boek dat nog gepubliceerd moet worden in 2020
    Paolo Giordano, In tijden van besmetting
30. Een boek met een regenboog op de cover
    Rob Sanders, Pride: The Story of Harvey Milk and the Rainbow Flag